ΔΙΑΘΗΚΗ
ΠΡΟΒΛΕΠΟΜΕΝΟΙ ΤΥΠΟΙ ΔΙΑΘΗΚΩΝ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ
Η διαθήκη συντάσσεται μόνο αυτοπροσώπως και ανακαλείται μόνο αυτοπροσώπως. Είναι έγκυρη μόνο εφόσον συντάχθηκε σύμφωνα με όσα ορίζει ο νόμος.
Περισσότερα πρόσωπα δεν μπορούν να συντάξουν διαθήκη με την ίδια πράξη.
Οι ανήλικοι είναι ανίκανοι να συντάξουν διαθήκη. Επίσης ανίκανοι να συντάξουν διαθήκη είναι όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση με πλήρη στέρηση της δικαιοπρακτικής τους ικανότητας ή με ρητή στέρηση της ικανότητας να συντάσσουν διαθήκη, καθώς και όσοι κατά το χρόνο της σύνταξης της διαθήκης δεν έχουν συνείδηση των πράξεων τους ή βρίσκονται σε ψυχική ή διανοητική διαταραχή που περιορίζει αποφασιστικά τη λειτουργία της βούλησης τους.
Ο ελληνικός νόμος προβλέπει τρία είδη διαθηκών και ειδικότερα:
Α) ΙΔΙΟΓΡΑΦΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
Η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να είναι γραμμένη ολόκληρη με το χέρι του διαθέτη και είναι καλό να μην έχει διαγραφές, παρεγγραφές (αναγραφή λέξεων ή φράσεων ανάμεσα στις γραμμές του κειμένου), ξύσματα και κηλίδες μελάνης που ενδέχεται να επηρρεάσουν το κύρος της είτε ολικά είτε μερικά. Κατά συνέπεια είναι άκυρη η διαθήκη που έχει γραφεί με υπολογιστή ή με οποιοδήποτε τεχνικό μέσο εκτύπωσης. Άκυρη είναι επίσης και η διαθήκη που έχει γραφεί με τη μέθοδο γραφής των τυφλών (μέθοδος Braille). Βέβαια οι τυφλοί σύμφωνα με το νόμο, εφόσον δεν μπορούν να διαβάσουν, στερούνται της ικανότητας να συντάξουν ιδιόγραφη διαθήκη.
Η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να φέρει γραμμένη με το χέρι του διαθέτη πλήρη χρονολογία δηλαδή να προκύπτει από αυτή η ημέρα, ο μήνας και το έτος.
Τέλος η ιδιόγραφη διαθήκη πρέπει να φέρει γραμμένη με το χέρι την υπογραφή του διαθέτη. Είναι άκυρη η διαθήκη εφόσον η υπογραφή έχει τεθεί με μηχανικό μέσο όπως π.χ. με σφραγίδα, ηλεκτρονική υπογραφή κ.λ.π.. Η υπογραφή πρέπει να περιλαμβάνει οπωσδήποτε το όνομα και το επώνυμο του διαθέτη.
Η ιδιόγραφη διαθήκη δημοσιεύεται στα δικαστήρια με επιμέλεια αυτού που την κατέχει.
Β) ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
Η δημόσια διαθήκη συντάσσεται με δήλωση από το διαθέτη της τελευταίας βούλησης του ενώπιον συμβολαιογράφου, ενώ είναι παρόντες τουλάχιστον τρεις μάρτυρες ή δεύτερος συμβολαιογράφος και ένας μάρτυρας. Ως μάρτυρας δεν μπορεί να είναι ο σύζυγος ή αυτός που διετέλεσε σύζυγος του διαθέτη, συγγενής του διαθέτη σε ευθεία γραμμή ή έως και τον τρίτο βαθμό σε πλάγια γραμμή εξ αίματος ή αγχιστείας, καθώς και ο τιμώμενος μ’ αυτήν ή ο εκτελεστής διαθήκης.
Εάν ο διαθέτης είναι άλαλος ή κωφάλαλος δεν μπορεί να συντάξει διαθήκη γιατί δεν μπορεί να μιλήσει και να δηλώσει προφορικά τη βούληση του. Αυτό ισχύει και αν ακόμη ο διαθέτης διδάχθηκε τη γλώσσα των κωφαλάλων, αφού ο νόμος δεν κάνει λόγο για τέτοιο διερμηνέα.
Εάν ο διαθέτης δεν γνωρίζει την ελληνική γλώσσα προσλαμβάνεται πλέον των μαρτύρων και διερμηνέας για τον οποίο ισχύουν οι εξαιρέσεις που αναφέρονται παραπάνω.
Η δημόσια διαθήκη συνιστά τον πιο πανηγυρικό τύπο διαθήκης. Βέβαια έχει έξοδα και η βούληση του διαθέτη λόγω των μαρτύρων δεν διασφαλίζεται με μυστικότητα. Όμως η δημόσια διαθήκη είναι δημόσιο έγγραφο και αποτελεί πλήρη απόδειξη για όλους, ως προς όσα βεβαιώνονται στο έγγραφο ότι έγιναν από το συμβολαιογράφο ενώπιον του. Ανταπόδειξη επιτρέπεται μόνο με προσβολή του εγγράφου ως πλαστού. Η φύλαξη της διαθήκης στο αρχείο του συμβολαιογράφου προστατεύει το διαθέτη από τον κίνδυνο της εξαφάνισης ή της καταστροφής της. Τέλος, η δημόσια διαθήκη είναι εκτελεστός τίτλος.
Η δημόσια διαθήκη δημοσιεύεται στα δικαστήρια με επιμέλεια του συμβολαιογράφου όταν λάβει γνώση του θανάτου του διαθέτη.
Γ) ΜΥΣΤΙΚΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
Για να καταρτιστεί μυστική διαθήκη ο διαθέτης εγχειρίζει στο συμβολαιογράφο έγγραφο, δηλώνοντας προφορικά ότι περιέχει την τελευταία του βούληση. Παρόντες είναι τρεις μάρτυρες ή δεύτερος συμβολαιογράφος και ένας μάρτυρας. Ο συμβολαιογράφος συντάσσει μια πράξη εγχείρησης της μυστικής διαθήκης
Η μυστική διαθήκη εμφανίζει έναντι της δημόσιας το πλεονέκτημα ότι η βούληση του διαθέτη παραμένει απόλυτα μυστική. Επίσης, έναντι της ιδιόγραφης εμφανίζει το πλεονέκτημα ότι φυλάσσεται στο αρχείο του συμβολαιογράφου και έτσι αποφεύγεται ο κίνδυνος της εξαφάνισης της από οιοδήποτε τρίτο.
Η μυστική διαθήκη μπορεί να είναι γραμμένη είτε από το διαθέτη είτε και από τρίτο πρόσωπο, αλλά πρέπει να φέρει την υπογραφή του διαθέτη. Μάλιστα αν είναι γραμμένη ολικά ή μερικά από άλλον πρέπει να φέρει την υπογραφή του διαθέτη και σε κάθε ημίφυλλο (δισέλιδο). Η μυστική διαθήκη μπορεί να είναι γραμμένη με το χέρι του διαθέτη ή τρίτου, αλλά και με οποιοδήποτε μηχανικό μέσο.
Η μυστική διαθήκη δημοσιεύεται στα δικαστήρια με επιμέλεια του συμβολαιογράφου όταν λάβει γνώση του θανάτου του διαθέτη.
Recent Comments